Zapalenie stawu skroniowo żuchwowego to problem, który wpływa na pracę całego narządu żucia i może wywoływać dolegliwości w okolicy obręczy barkowej lub szyi. Wczesne wykrycie i zaplanowanie odpowiedniego leczenia zdecydowanie skrócą czas terapii i pozwolą Ci wrócić do pełni sił, bez przykrych dolegliwości. Dowiedz się, jakie są sposoby leczenia i na jakie symptomy warto zwrócić uwagę.
Budowa stawu skroniowo-żuchwowego
Staw skroniowo-żuchwowy to precyzyjny mechanizm anatomiczny. Jedną z jego funkcji jest połączenie żuchwy z czaszką. Przyjrzyjmy się zatem jego budowie, zanim przejdziemy do opisu etiologii i przebiegu stanów zapalnych.
Staw skroniowo-żuchwowy składa się z głowy żuchwy oraz panewki utworzonej przez dołek stawowy i guzek stawowy. Pomiędzy tymi strukturami umieszczony jest krążek stawowy zbudowany z chrząstki włóknistej. Pełni ona funkcję amortyzującą wobec możliwych otarć i zwiększa płynność ruchów.
Staw jest otoczony torebką stawową (pełni ona przede wszystkim funkcję ochronną), a także więzadłami, które wspierają prawidłowe działanie stawu i ograniczają nadmierne ruchy.
Obydwa stawy skroniowo-żuchwowe działają w sposób zsynchronizowany, a to oznacza, że ruchy jednego stawu są ściśle powiązane z ruchem drugiego. Współpraca ta umożliwia otwieranie i zamykanie ust oraz wykonywanie ruchów bocznych i wysuwanie żuchwy. To niezbędne elementy zapewniające pełną sprawność układu stomatognatycznego, mające wpływ na codzienne czynności, takie jak komunikowanie się, czy też spożywanie posiłków.
Przyczyny zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego
Podłożem zmian zapalnych mogą być urazy mechaniczne, zaawansowane wady zgryzu wywołujące nadmierne obciążenie stawu, parafunkcje jamy ustnej (np. bruksizm) oraz choroby autoimmunologiczne, w tym reumatoidalne zapalenie stawów.
W porę wykryte zmiany dają szansę na skuteczniejsze i mniej kosztowne sposoby leczenia – zanim stan zapalny się pogłębi i będzie wymagał złożonych procedur.
Objawy zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego
Pierwsze objawy zapalenia stawu skroniowo to najczęściej niepozorne dolegliwości bólowe w okolicy stawu i ograniczona ruchomość żuchwy. W miarę postępu stanu zapalnego pojawiają się także inne symptomy:
- Nadwrażliwość zębów,
- Obrzęk tkanek w przestrzeni wokół stawów,
- Szumy uszne,
- Ból,
- Trudności w otwieraniu ust.
Gdy zareagujesz odpowiednio wcześnie, leczenie stawu skroniowo żuchwowego może ograniczyć się do nieinwazyjnych metod minimalizujących ból.
Diagnostyka zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego
Diagnostyka zapalenia stawu skroniowo żuchwowego opiera się na kompleksowej ocenie narządu żucia i otaczających tkanek. Specjalista wykonuje badanie fizykalne, weryfikuje ruchomość żuchwy, weryfikuje obecność wady zgryzu oraz analizuje ewentualne zmiany wynikłe np. z choroby reumatycznej.
Bardzo pomocne na tym etapie są badania obrazowe, takie jak RTG lub tomografia stożkowa. Niektórzy pacjenci obawiają się tego etapu ze względu na możliwość wysokich kosztów i skomplikowanych procedur diagnostycznych, jednak w praktyce wczesne wykrycie problemu umożliwia wdrożenie zdecydowanie mniej inwazyjnych metod, znacząco skracając czas trwania całego leczenia.
Leczenie zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego
Leczenie zapalenia stawu skroniowo żuchwowego jest skoncentrowane na działaniach przywracających prawidłową ruchomość i pełną funkcjonalność narządu żucia. W przypadku łagodnych dysfunkcji stosuje się metody nieinwazyjne, takie jak fizjoterapia, techniki relaksacyjne mięśni oraz suche igłowanie punktów spustowych.
Zasadne może być także leczenie ortodontyczne korygujące wady zgryzu. W bardziej zaawansowanych przypadkach wprowadza się niesterydowe leki przeciwzapalne i szyny relaksacyjne. Dzięki temu możesz wyeliminować dolegliwości i uniknąć bardziej złożonych procedur medycznych.
W codziennej rutynie zastosuj zalecenia przedstawione przez specjalistę. Ważne jest także:
- Unikanie twardych i chrupiących pokarmów.
- Kontrolowanie zaciskania i zgrzytania zębami (ogranicz żucie gumy i nie bierz przedmiotów do ust).
Profilaktyka
Profilaktyka dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego polega przede wszystkim na ochronie stawu, mięśni i zębów przed nadmiernym obciążeniem. Jeśli podłożem częstych stanów zapalnych jest bruksizm i niekontrolowane zgrzytanie zębami, rozważ stosowanie szyny relaksacyjnej. Bycie pod opieką doświadczonego fizjoterapeuty stomatologicznego pozwoli Ci zmienić codzienne nawyki i wdrożyć pomocne ćwiczenia. Czasem kilka prostych zmian może oznaczać dużą metamorfozę w jakości funkcjonowania.
Jeżeli stan zapalny stawu skroniowo żuchwowego wynika z mikrourazu lub jest konsekwencją bardziej rozległej kontuzji, cenna będzie długofalowa fizjoterapia. Systematyka ćwiczeń i pracy ze specjalistą, choć może wydawać się złożonym procesem, zaowocuje eliminacją problemu i utrzymaniem zdrowia układu stomatognatycznego w wieloletniej perspektywie, a zatem jest to działanie warte Twojego zaangażowania. Zyskasz dzięki temu swobodny uśmiech, spokój w codziennym życiu i brak frustrujących dolegliwości.
